Zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) to tereny o niskiej produktywności spowodowanej słabą jakością gleb, niekorzystnymi warunkami klimatycznymi i topograficznymi oraz małym i zmniejszającym się zaludnieniem. Państwa członkowskie UE są zobowiązane do wprowadzenia specjalnego systemu dopłat dla rolników, aby zrekompensować straty związane z uciążliwością gospodarowania w rejonach o mniej korzystnych warunkach środowiska. Subwencje te mają na celu podwyższenie dochodów rolników oraz zachęcanie ich do modernizacji gospodarstw i rozwoju funkcji pozarolniczych.
W IUNG został opracowany wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej, który umożliwia ilościową wycenę jakości obszarów użytkowanych rolniczo dla dowolnych jednostek przestrzennych. Pierwotnie waloryzację wykonano dla poziomu gmin, a w ostatnich latach, dzięki zastosowaniu technik numerycznych w środowisku systemów informacji geograficznej, możliwe stało się jej uszczegółowienie dla obrębów ewidencyjnych. Ze względu na ilościowy charakter wskaźnika, obiektywnie odzwierciedlający czynniki ograniczające produkcję rolniczą, waloryzację, obok wskaźników demograficznych, przyjęto jako podstawę dla wydzielenia obszarów o niekorzystnych warunkach (ONW) w Polsce.
Podstawową jednostką administracyjną, na podstawie której wyznaczono obszary o niekorzystnych warunkach dla gospodarki rolnej, jest gmina. Wynika to z faktu, że zarówno dane demograficzne, jak i wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej odnoszą się do gminy. W procesie wyodrębniania obszarów o ograniczonych możliwościach produkcyjnych rolnictwa uwzględniono jedynie gminy wiejskie i części wiejskie gmin miejsko-wiejskich. Pominięto miasta i części miejskie gmin miejsko-wiejskich jako obszary, na których rolnictwo ma znaczenie marginalne. Rozkład wskaźników demograficznych spowodował, że niektóre gminy o stosunkowo niskiej waloryzacji nie spełniły kryteriów ONW, przy czym na ich obszarze mogą występować obręby o skrajnie niekorzystnych warunkach. Z tego też Względu zdecydowano się na przeprowadzenie uszczegółowienia ONW do poziomu obrębu ewidencyjnego, pomijając czynnik demograficzny, pod warunkiem uzyskania wskaźnika waloryzacji dla obrębu nie wyższego niż 56 punktów dla I strefy nizinnej i 52 punkty dla strefy II.