PJA     
      ZESZYT Nr  32/ 2018    Abstrakty
      Volume No. 32/2018     Abstracts

back


1. Zróżnicowanie gospodarki nawozowej azotem w polskim rolnictwie – J. Kopiński

Abstrakt.
W pracy przedstawiono zagadnienie gospodarki nawozowej azotem, uwzględniając zróżnicowanie regionalne, w perspektywie średniookresowej obejmującej lata 2004–2015 (2017). Podstawę analizy porównawczej na poziomie województw (NUTS-2) stanowiły dane statystyki masowej. Z przeprowadzonych analiz wynika, że prowadzenie odpowiedzialnej gospodarki nawozowej (pod względem efektywności produkcyjnej i potencjalnych oddziaływań środowiskowych) wymaga zachowania równowagi pomiędzy odpływem a dopływem azotu w systemie produkcji rolniczej. Obserwowanym niekorzystnym zjawiskiem w gospodarce nawozowej Polski jest zwiększone zużycie azotu w stosunku do pozostałych makroskładników. W analizowanych latach funkcjonowania Polski w WE zużycie azotu mieściło się w przedziale 60–80 kg∙ha-1 UR. Z produkcji zwierzęcej w formie nawozów naturalnych pochodzi 35–40 kg N brutto w odniesieniu do ha UR w dk. Całkowita nawozochłonność wynosiła przeciętnie 2,9 kg N na jednostkę zbożową plonu globalnego. Wskaźnik ten jest jednak w znacznym stopniu zróżnicowany regionalnie. Wysokie salda bilansu azotu brutto i jednocześnie wysoka nawozochłonność w województwie wielkopolskim, kujawsko-pomorskim i łódzkim wskazują na silną presję środowiskową na tym obszarze. Odwrotna sytuacja ma miejsce w województwie małopolskim i podkarpackim, co wskazuje na możliwość zwiększonej mineralizacji substancji organicznej i pogorszenie żyzności gleb.


Słowa kluczowe: gospodarka nawozowa, zróżnicowanie regionalne, nawozy mineralne i naturalne, bilans azotu, nawozochłonność

DIVERSITY OF NITROGEN MANAGEMENT IN POLISH AGRICULTURE

Summary

The paper presents the issue of nitrogen fertiliser management, taking into account regional differences, in the medium-term perspective covering the years 2004–2015 (2017). The basis for the comparative analysis, conducted at the voivodship level (NUTS-2), were data on mass statistics. The analyses show that carrying out responsible nitrogen fertilization (in terms of production efficiency and potential environmental impact) requires maintaining a balance between nitrogen output and input in the agricultural production system. An unfavourable phenomenon observed in the fertiliser management in Poland during the years of functioning within the European Community was an increased nitrogen consumption, within the range of 60–80 kg•ha-1 AL, in comparison to other fertiliser macroelements. On the other hand, animal production in terms of natural fertilizers was a source of approx. 35–40 kg N gross per UA area unit. The total fertiliser use was on average 2.9 kg N per cereal unit of the total yield, but it was strongly regionally diversified. Excessively high gross nitrogen balance and, at the same time, high fertiliser consumption in the voivodships: Wielkopolskie, Kujawsko-pomorskie and Łódzkie, indicate a strong environmental pressure in that area. The opposite situation, which takes place in Małopolskie and Podkarpackie, indicates the possibility of increased mineralization of organic matter and deterioration of soil fertility.

key words: fertilisers management, regional differentiation, mineral and manure fertilisers, gross nitrogen balance, nitrogen consumption

T