IUNG-PIB zgodnie z wymogami Obwieszczenia opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (2477 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą.
W drugim okresie raportowania tj. od 1 kwietnia do 31 maja 2021 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -22 mm. W obecnym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zwiększeniu o 3 mm w stosunku do poprzedniego okresu (21 III-20 V).
Największy deficyt wody notowany jest na obszarach w północno-wschodniej części Pobrzeża Szczecińskiego oraz w środkowej części Pojezierza Zachodniopomorskiego, na tych terenach wynosi od -90 do -129 mm. Nieco mniejszy deficyt występuje
w południowej części Niziny Południowopodlaskiej oraz na Polesiu Zachodnim
i Wołyńskim od -90 do -119 mm. Na pozostałym terytorium kraju niedobory wody były mniejsze od -50 mm do -90 mm, a miejscami w południowych rejonach Polski nadal notowano nawet jej nadmiar.
W wyniku występujących warunków wilgotnościowych w obecnym okresie raportowania, stwierdzamy wystąpienia suszy rolniczej na terytorium Polski.
Susza rolnicza występuje na terenie województwa zachodniopomorskiego.
W drugim okresie raportowania od 1 kwietnia do 31 maja 2021 r. susza rolnicza występowała wśród upraw zbóż jarych. Suszę w tych uprawach odnotowano w 2 gminach powiatu świdwińskiego tj. w 0,08% gmin Polski. Szczegółowe dane dotyczące suszy przedstawia tab. 1.
| Lp. | Województwo | Liczba gmin ogółem | Liczba gmin zagrożonych | Udział gmin zagrożonych [%] | Udział powierzchni zagrożonej [%] |
| 1. | zachodniopomorskie | 113 | 2 | 1,77 | 0,01 |
W ciągu ostatnich 24 lat nie notowano tak zimnego kwietnia jak w tym roku. Temperatura tego miesiąca była niska w całym kraju. Na bardzo dużej powierzchni środkowej Polski notowano ok. 6oC. Na północnych obszarach kraju na: Wyżynie Małopolskiej, Roztoczu, Przedgórzu Sudeckim oraz Pogórzu Karpackim było jeszcze zimniej od 5 do 6oC a miejscami notowano nawet 4-5oC. W Sudetach i w Karpatach było najzimniej, temperatura powietrza na tych terenach wynosiła tylko 1-4oC. Tegoroczny kwiecień w stosunku do normy wieloletniej był zimniejszy w południowo-wschodniej części kraju o 1oC, we wschodniej o 1-2oC, w środkowej Polsce od 2 do 3oC,
a w zachodnich rejonach było zimniej nawet o 3-4oC.
W pierwszej dekadzie maja najwyższą temperaturę powietrza notowano w zachodnich, południowo-zachodnich, południowych oraz południowo-wschodnich rejonach Polski od
9 do 10oC a w Kotlinie Sandomierskiej nawet od 10oC do ponad 11,5oC. Na dużym obszarze kraju notowano temperaturę od 8 do 9oC. Zimniej było na północy Polski, gdzie notowano tylko 7-8oC.
W drugiej dekadzie tego miesiąca było już znacznie cieplej. W zachodnich i północno-zachodnich rejonach kraju notowano od 12 do 13oC. Im dalej w kierunku wschodnim, tym było cieplej od 13 do 14,5oC. Zdecydowanie najcieplejszym obszarem w tej dekadzie maja były Kujawy z temperaturą powietrza wynoszącą od 14,5 do 16oC.
W trzeciej dekadzie maja znów było zimniej. Najzimniej było na Przedgórzu Sudeckim od 8 do 10oC a także we wschodniej części Pojezierza Zachodniopomorskiego oraz Wschodnio-pomorskiego od 10 do 11oC. Natomiast najcieplej w tym okresie było na Ziemi Lubuskiej oraz na dużych obszarach Polski południo-wschodniej, gdzie notowano od 12 do 13oC.
W kwietniu w południowo-wschodniej części kraju notowano wysokie opady od 60 do 120 mm (tj. ok. 140% normy wieloletniej). W środkowej Polsce również opady były wysokie, chociaż mniejsze niż w południowo-wschodniej części kraju, wynoszące w od 30 do 60 mm, stanowiące na tych terenach 90-140% normy. W północnych rejonach Polski były najniższe od 20 do 30 mm a miejscami notowano opady o wielkości nawet poniżej 20 mm i na tych obszarach stanowiły od 40 do ponad 90% normy.
W maju opady atmosferyczne były bardzo zróżnicowane. Najmniejsze w pierwszej dekadzie tego miesiąca stwierdzono w północno-zachodnich i południowo wschodnich obszarach Polski o wielkości od 10 do 30 mm. Natomiast znacznie wyższe od 30 do aż 80 mm notowano w szerokim pasie biegnącym od południowo-zachodnich po północno-wschodnie tereny kraju.
W drugiej dekadzie maja również wystąpiły małe opady, które notowano na terenie północnego Polesia Lubelskiego oraz w środkowej części Niziny Wielkopolskiej od poniżej 5 do 10 mm. Większe opady wynoszące 10-20 mm notowano na dużej powierzchni kraju. Natomiast stosunkowo duże opady od 20 do ponad 50 mm były notowane w środkowej Polsce od Gdańska poprzez Łódź, Warszawę, Częstochowę, Kielce, Kraków po Tarnów i Rzeszów. Tej wielkości opady notowane były również na Przedgórzu Sudeckim, w Sudetach, w Beskidach Zachodnich oraz w Karpatach.
W trzeciej dekadzie maja wielkość opadów w Polsce była bardzo zróżnicowana.
W zachodniej części były niskie od poniżej 5 do 15 mm. Natomiast we wschodniej części kraju były wyższe, gdzie notowano od 15 do ponad 50 mm.
Stwierdzamy, że niedobory wody dla roślin uprawnych od 1 kwietnia do 31 maja są bardzo zróżnicowane. Największy deficyt wody odnotowano w woj. zachodniopomorskim, gdzie stwierdzamy wystąpienie suszy, powodującej obniżenie polonów zbóż jarych przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich warunkach pogodowych. Natomiast najmniejsze niedobory występują w południowej
i południowo-zachodniej części kraju, w których zasoby wodne są duże, na polach uprawnych występuje nadmiar wody, co może skutkować również znacznym obniżeniem plonów roślin uprawnych.
Dyrektor
Prof. dr hab. Wiesław Oleszek
Opracowali:
- Dr hab. Andrzej Doroszewski, prof. IUNG-PIB
- Dr hab. Rafał Pudełko
- Dr Katarzyna Żyłowska
- Dr Jan Jadczyszyn
- Mgr Piotr Koza
- Mgr Anna Jędrejek
- Mgr Małgorzata Kozak
- Adrian Matczuk
