W dniu 2 września 2021 r. w Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie oddział w Radomiu, odbyły się warsztaty naukowe nt. „Prognoza redukcji strat składników pokarmowych z rolnictwa w kontekście założeń Europejskiego Zielonego Ładu, organizowane w ramach podzadania 1.3 Dotacji Celowej IUNG na 2021 r. „Doskonalenie internetowej bazy danych o produktach nawozowych”. Uczestnikami warsztatów byli doradcy oraz producenci rolni. Warsztaty, w których wzięło udział 71 osób, odbyły się w formie hybrydowej. Podczas spotkania wygłoszono siedem referatów:
- Wybrane aspekty nawożenia w perspektywie realizacji Europejskiego Zielonego Ładu – dr Piotr Skowron.
- Ocena możliwości ograniczenia nawożenia fosforem w Polsce – dr Agnieszka Rutkowska.
- Kompleksowy plan nawożenia (NPK) jako praktyka wdrażająca racjonalne zarządzanie nawozami i ograniczająca straty biogenów – dr Tamara Jadczyszyn.
- Prognoza bilansu azotu i fosforu brutto do roku 2030. Uwzględnienie zmian zużycia N i P w nawozach i produkcji roślinnej – dr hab. Jerzy Kopiński.
- Praktyki ograniczające emisje gazów cieplarnianych z rolnictwa – dr Zuzanna Jarosz.
- Rolnictwo ekologiczne w perspektywie założeń Europejskiego Zielonego Ładu i jego wpływ na redukcje biogenów – dr hab. Krzysztof Jończyk.
- Zastosowanie nisko-emisyjnych praktyk zarządzania nawozami naturalnymi do redukcji emisji azotu do środowiska – dr Damian Wach.
Podczas warsztatów omówiono zagadnienie aktualnego zużycia nawozów w Polsce w kontekście oceny zrównoważenia zarządzania składnikami pokarmowymi. Wskazano na niekorzystne zjawiska w gospodarce nawozowej: nadmiar fosforu w stosunku do potasu, niedobór potasu w odniesieniu do azotu, niedostateczny poziom wapnowania gleb kwaśnych oraz niska efektywność nawożenia azotem. Uczestnicy spotkania mogli zapoznać się z aktualnymi wynikami badań, prowadzonych w IUNG-PIB nad produkcyjnymi i środowiskowymi skutkami wieloletniego wyczerpywania gleb z fosforu, wskazującymi na możliwości znacznego ograniczenia nawożenia fosforem na glebach zasobnych w ten pierwiastek, jak również badań, dotyczących wpływu systemu produkcji roślinnej (konwencjonalnego, ekologicznego i integrowanego) na rozmiar strat składników pokarmowych do środowiska. Omówiono szereg praktyk, których wdrożenie w rolnictwie może przyczynić się do znacznego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i zwiększenia sekwestracji węgla, m.in. gospodarowanie azotem z uwzględnieniem całego cyklu jego przemian, przestrzeganie właściwego płodozmianu i wprowadzanie wsiewek międzyplonowych, ograniczenie strat glebowej materii organicznej i wzrost sekwestracji węgla czy nisko-emisyjne systemy przechowywania nawozów naturalnych. Podczas warsztatów zaprezentowano również nowe narzędzie informatyczne, służące do opracowania kompleksowego planu nawożenia o nazwie InterNaw. Zarówno prelegenci, jak i uczestnicy spotkania podkreślali, że ograniczenie emisji składników pokarmowych do środowiska o 50%, wynikające z założeń Europejskiego Zielonego Ładu, stanowi duże wyzwanie dla rolnictwa polskiego, przy czym realizacja tych założeń powinna być ukierunkowana przede wszystkim na racjonalizację nawożenia, szczególnie azotem oraz zwiększenie efektywności wykorzystania składników pokarmowych z nawozów w produkcji roślinnej.
