Rozwój narzędzi monitorowania oraz ocena efektów produkcyjno-ekonomicznych, środowiskowych i klimatycznych działalności rolniczej
Działalność rolnicza niemal nierozerwalnie związana jest ze środowiskiem przyrodniczym. Opiera się ona na wykorzystaniu naturalnych mechanizmów przyrodniczych oraz dostępnych zasobów naturalnych. Jednak zasady zrównoważonego rozwoju i rosnące ambicje środowiskowe Wspólnej Polityki Rolnej UE obligują wszystkich interesariuszy związanych z rolnictwem do ciągłej optymalizacji i poprawy efektywności produkcji rolniczej. Proces ten jednak ma dotyczyć, nie tak jak w latach poprzednich, jedynie efektów produkcyjno-ekonomicznych, ale również odnosi się do ograniczenia niekorzystnego oddziaływania na środowisko i klimat. Wszystkie te cele powinny być realizowane w sposób równoprawny, tak aby rolnictwo mogło dostarczyć różnorakich dóbr publicznych, w tym zapewnić dobrą jakość środowiska oraz umożliwić zachowanie cennych walorów krajobrazowych. Jednak niezmiennie najważniejsze jest zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego oraz osiągnięcie maksymalnego poziomu samowystarczalności żywnościowej. Ważne jest również, aby płody rolne i żywność cechowały się wysoką jakością i były bezpieczne dla konsumentów.
Relacja rolnictwo-środowisko opiera się na wzajemnej interakcji, gdzie warunki środowiskowe wyznaczają kryteria brzegowe dla rodzaju i poziomu prowadzonej produkcji.
Z drugiej strony działalność rolnicza kształtuje stan i jakość środowiska. Procesy kształtowania środowiska rolniczego obejmują:
- ocenę warunków przyrodniczych z punktu widzenia możliwości rozwoju produkcji rolniczej,
- monitorowanie procesów i zjawisk powiązanych z produkcją rolniczą,
- racjonalizację i poprawę efektywności wykorzystania zasobów,
- dostrzeganie wszystkich funkcji gleb,
- wskazywanie zagrożeń dla środowiska przyrodniczego,
- wyznaczanie obszarów narażonych na niekorzystną presję ze strony rolnictwa,
- poszukiwanie możliwości ograniczania lub wyeliminowania zagrożeń,
- wdrażanie biogospodarki i gospodarki obiegu zamkniętego,
- wskazywanie możliwości ograniczania oraz adaptacji do zmian klimatu,
- wspieranie koncepcji wielofunkcyjnego i zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich.
Działania w zakresie oceny efektów produkcji rolniczej i jej wpływu na kształtowanie środowiska rolniczego przebiegają jednocześnie z procesami jego użytkowania i ochrony.
Podprogram będzie realizowany poprzez tworzenie i wdrażanie rozwiązań umożliwiających szybki dostęp do informacji charakteryzujących: warunki produkcji rolniczej, waloryzację przestrzeni, sposoby jej użytkowania, wykorzystanie zasobów naturalnych oraz inne funkcje przestrzeni. Prowadzane analizy będą opierać się na ocenie efektów produkcyjnych, ekonomicznych, środowiskowych i klimatycznych. Realizowane badania uwzględniać będą zróżnicowanie regionalne polskiego rolnictwa
Celem podprogramu badawczego jest monitorowanie, ewidencjonowanie i charakterystyka procesów zachodzących w środowisku przyrodniczym pod wpływem prowadzonej produkcji rolniczej. Jednocześnie podprogram ma na celu wskazanie możliwości optymalizacji wykorzystania zasobów naturalnych, tak aby osiągać jak najlepsze wyniki produkcyjne i środowiskowe przy jak najmniejszym obciążeniu środowiska przyrodniczego i wpływie na klimat.
