25.01.17 Dokonane kilka miesięcy temu zmiany i będący ich konsekwencją nadzór Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zarówno nad 10 instytutami badawczymi jak i doradztwem rolniczym (CDR i ODR) stwarzają nowe możliwości (szanse) doskonalenia transferu wyników badań do praktyki i pogłębiania współpracy. Na problemy te warto spojrzeć przez pryzmat działalności Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB w Puławach. Instytut ten nawiązuje do bogatych tradycji współpracy z doradztwem i praktyką sięgających okresu międzywojennego (PINGW 1917-1950) jak też i późniejszych doświadczeń. Pracownicy IUNG-PIB mają jednak świadomość, że odnosząc się z szacunkiem do tradycji należy dostrzegać i uwzględniać nowe priorytety i problemy, które się obecnie pojawiają. Nie ulega wątpliwości, że one będą wyznacznikami kierunków współpracy nauki z doradztwem rolniczym.
Według IUNG-PIB najważniejsze priorytety to:
1) zrównoważony rozwój;
2) ograniczanie emisji gazów cieplarnianych i negatywnego wpływu rolnictwa na środowisko przyrodnicze;
3) poprawa konkurencyjności;
4) wzrost innowacyjności;
5) wdrażanie postępu technologicznego;
6) poprawa efektywności transferu wyników badań naukowych do praktyki rolniczej;
7) regionalizacja polityki wsparcia i działalności doradczej.
Priorytety te determinują problemy do współpracy Instytutu z doradztwem rolniczym.
Współpraca z doradztwem jest dla IUNG-PIB w Puławach szansą ale i dużym wyzwaniem. Jest szansą gdyż stwarza możliwości usprawnienia transferu wyników badań do praktyki rolniczej, a wyzwaniem gdyż zobowiązuje do podejmowania wielu nowych problemów badawczych i działań upowszechnieniowo-wdrożeniowych.
Instytut poprzez działalność badawczo-rozwojową i realizację programów wieloletnich oraz projektów kreuje postęp w produkcji roślinnej, inicjuje zmiany w zakresie kształtowania środowiska rolniczego poprzez analizę zagrożeń i proponowanie rozwiązań przyjaznych dla środowiska rolniczego. Współpraca ze służbami doradczymi w tym zakresie daje możliwość wdrażania nowych rozwiązań do praktyki, ważnych z punktu widzenia rozwoju rolnictwa oraz zwiększenia jego konkurencyjności i innowacyjności. Realizacja programów wieloletnich i projektów w sposób istotny kształtuje i wzmacnia tę współpracę. Zakresy merytoryczne zadań programów wieloletnich i projektów wpisują się w obowiązujące dyrektywy UE w zakresie rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, reformy Wspólnej Polityki Rolnej, ochrony wód Morza Bałtyckiego, wpływu zmian klimatu na rolnictwo. Rozwiązywanie problemów w takim zakresie merytorycznym ma duże znaczenie praktyczne, istotne z punktu widzenia doradztwa. Służby doradcze i rolnicy potrzebują stałej aktualizacji wiedzy technologicznej, ekonomicznej i organizacyjnej oraz wskazania możliwości i sposobów wspomagania działalności różnych typów gospodarstw rolnych w warunkach nowej Wspólnej Polityki Rolnej. Działania IUNG-PIB w tym zakresie wpisują się w misję Instytutu, którą jest wspieranie decyzji na różnych poziomach zarządzania (kraj, region, gmina, gospodarstwo). Dotychczasowe i przewidywane efekty realizacji programów wieloletnich i projektów są więc niezmiernie ważne z punktu widzenia służb doradczych ponieważ dają podstawy do przewidywania konsekwencji działalności rolniczej i podjęcia działań o charakterze naprawczym i strategicznym. Współpraca nauki i doradztwa daje szansę poprawy konkurencyjności polskiego rolnictwa, wzrostu innowacyjności gospodarstw a także wdrażania postępu technologicznego. Doradztwo rolnicze jest ogniwem łączącym naukę z praktyką. Instytut poprzez swoje działania wspiera służby doradcze w wielu płaszczyznach, uwzględniając różne formy współpracy i sposoby upowszechniania wyników badań naukowych przez jednostki doradztwa rolniczego. Transfer wyników badań do praktyki ma charakter wielokierunkowy, dotyczy zarówno gospodarstw, jak i jednostek administracyjnych, władz samorządowych oraz MRiRW. Tworząc ofertę dla doradztwa i praktyki Instytut uwzględnia specyfikę regionalnego zróżnicowania obszarów wiejskich i gospodarstw rolnych wiedząc, że fundamentem rozwoju jest informacja – wiedza. W jej tworzeniu mają udział RZD. Programy wieloletnie i projekty badawcze IUNG-PIB są płaszczyzną rzeczywistej współpracy nauki i doradztwa z praktyką.
Mamy nadzieję, że współpraca ta będzie miała charakter partnerski, przynosząc wiele satysfakcji obu stronom. Będzie też ona dobrą formą promocji działalności Instytutu, który szacunek dla tradycji potrafi łączyć z podejmowaniem nowych wyzwań.
prof. dr hab. Wiesław Oleszek
prof. dr hab. Stanisław Krasowicz
