Kalkulator potrzeb nawożenia roślin uprawnych mikroelementami

 O nawożeniu roślin uprawnych mikroelementami...

Składniki pokarmowe w zależności od zapotrzebowania ilościowego, a także funkcji, jaką pełnią w roślinie, dzieli się umownie na 2 grupy:

- makroelementy - pierwiastki budulcowe o podstawowym znaczeniu w żywieniu roślin, występujące w dość dużych ilościach (powyżej 0,5 g . kg-1 s. m.), do których zalicza się: azot (N), fosfor (P), potas (K), siarkę (S), wapń (Ca) i magnez (Mg).

- mikroelementy - pełniące funkcje fizjologiczne, występujące w znacznie mniejszych ilościach: żelazo (Fe), mangan (Mn), cynk (Zn), miedź (Cu), bor (B), molibden (Mo), chlor (Cl) i nikiel (Ni). Do pierwiastków niezbędnych tylko dla niektórych roślin należą: sód (Na) (buraki, szpinak), krzem (Si) (ryż, trawy) i kobalt (Co) (motylkowate). Ponadto niektóre pierwiastki występujące w roślinach są dla nich zbędne, ale pożądane w paszach dla zwierząt i produktach spożywczych dla ludzi. Należą do nich: jod (J), fluor (F), selen (Se) i chrom (Cr).

W produkcji rolniczej uzyskanie wysokiego plonu dobrej jakości jest uwarunkowane nie tylko dobrym zaopatrzeniem rośliny uprawnej w makroelementy, ale również pokryciem jej zapotrzebowania na mikroelementy. Decydują one bowiem o efektywnym wykorzystaniu azotu, fosforu czy pozostałych makroskładników w tworzeniu biomasy. Mikroelementy, jako składniki lub aktywatory enzymów, uczestniczą w wielu reakcjach metabolicznych oraz spełniają bardzo ważne funkcje fizjologiczne w roślinie. Bor bierze udział w metabolizmie węglowodanów oraz wpływa na rozwój organów generatywnych, spełniając ważną rolę w procesie kiełkowania pyłku i wzrostu łagiewki pyłkowej. Miedź reguluje przemianę związków azotowych, wpływa na tworzenie się chlorofilu oraz na budowę ścian komórkowych. Mangan jest odpowiedzialny za intensywność fotosyntezy oraz bierze udział w przemianie związków azotowych i węglowodanów. Molibden jako składnik enzymu zwanego reduktazą azotanową bierze udział w metabolizmie azotu. Ponadto wpływa na przemiany fosforu oraz syntezę chlorofilu i witamin. Cynk spełnia bardzo ważną rolę w syntezie hormonów wzrostu, wpływa na przemianę białek, syntezę witamin B, C, P oraz reguluje przemiany fosforu w roślinie. Niedobór mikroelementów w roślinie prowadzi w pierwszej kolejności do obniżenia jej odporności na niekorzystne warunki środowiska, a następnie do obniżenia poziomu plonów i pogorszenia jego jakości.

Nawożenie mikroelementami roślin uprawnych zyskuje na znaczeniu w obliczu drastycznego w ostatnim dziesięcioleciu obniżenia poziomu nawożenia obornikiem, który jest cennym źródłem wielu mikroskładników. Na potrzebę nawożenia mikroelementami wskazuje również fakt zmniejszenia zużycia nawozów mineralnych zawierających balast, np. superfosfatu prostego, kainitu, kizerytu itp., ograniczenie emisji przemysłowych oraz uprawa wysoko plonujących odmian. Wymienione przyczyny systematycznie pogłębiają niedobór mikroelementów w glebach Polski. Najlepiej widać to na przykładzie inwentaryzacyjnych badań gleb przeprowadzonych przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa  we współpracy ze stacjami chemiczno-rolniczymi, potwierdzonych badaniami roślin. Wynika z nich, że mamy obecnie w kraju aż 60-75% gleb ubogich w bor, około 40% w miedź, 20% w molibden i 10% w cynk i mangan.