ZESZYT Nr 12/ 2013 Abstrakty Volume No. 12/2013 Abstracts |
3. Możliwość wykorzystania wybranych roślin miododajnych do rekultywacji terenów po eksploatacji siarki - Krzysztof Klimont, Zofia Bulińska-Radomska, Józef Górka Abstrakt.
W
latach 2009–2011
badano możliwość wykorzystania wybranych gatunkow roślin miododajnych do
rekultywacji terenow poeksploatacyjnych siarki wydobywanej metodą otworową, pokrytych
wapnem pofl otacyjnym i wzbogaconych osadem ściekowym. Wapno
poflotacyjne nawieziono jednorazowo osadem ściekow komunalnych w dawce 500 m3・ha-1, natomiast
corocznie w okresie wiosennym stosowano nawożenie mineralne w ilości 70 kg N・ha-1, 75 kg P2O5・ha-1 i 100 kg K2O・ha-1. W pracy przedstawiono wyniki
obserwacji dokonanych na 99 gatunkach roślin miododajnych: jednorocznych,
dwuletnich i wieloletnich. Badano wschody polowe, fazy rozwojowe roślin,
przydatność testowanych gatunkow do rekultywacji bezglebowego podłoża wapna pofl
otacyjnego poprzez ocenę ich bujności w 10-stopniowej skali, a także ich
glebotworcze oddziaływanie na podłoże oraz przeżywalność w warunkach stresu
abiotycznego. Przeprowadzone badania wykazały, że najlepiej wschodziły nasiona
bazylii pachnącej, facelii błękitnej, gorczycy jasnej, gryki zwyczajnej, kapusty
rzepaku, kozieradki błękitnej i pospolitej, maczku kalifornijskiego, nostrzyku
białego (forma jednoroczna i dwuletnia), ogorecznika lekarskiego, pszczelnika
mołdawskiego, rukwi siewnej, seradeli pastewnej, słonecznika zwyczajnego,
chabra nadreńskiego i bławatka, ślazowki ogrodowej, ostrzenia pospolitego, przegorzanu
kulistego, urzetu barwierskiego, szczeci sukienniczej i farbownika lekarskiego.
Najsłabiej wschodziły natomiast nasiona: niecierpka Roylego i balsaminy,
arcydzięgla litwora, dziurawca zwyczajnego, groszku leśnego, kłosowca
olbrzymiego i pomarszczonego, mięty długolistnej i pieprzowej, lubczyku
ogrodowego i omanu wielkiego. Wśrod
ocenianych gatunkow jednorocznych roślin miododajnych najbardziej przydatne pod
względem możliwości wykorzystania do rekultywacji okazały się: facelia błękitna,
gorczyca jasna,
gryka zwyczajna, kapusta rzepak, maczek kalifornijski, nostrzyk biały, rukiew
siewna, słonecznik zwyczajny, ślaz kędzierzawy, kolendra siewna, ogorecznik
lekarski, seradela pastewna, kozieradka błękitna i pospolita, cząber ogrodowy,
czarnuszka damasceńska, chaber bławatek, pszczelnik mołdawski, ślazowka ogrodowa,
ślaz mauretański oraz mak polny. Z gatunkow dwuletnich były to: chaber nadreński,
nostrzyk biały, ostrzeń pospolity, urzet barwierski, przegorzan kulisty, szczeć
sukiennicza, dzwonek ogrodowy, jasieniec piaskowy, serdecznik syberyjski i szałwia
muszkatołowa. Wśrod gatunkow wieloletnich testowanych na wapiennym podłożu
największą bujnością wykazały się: dalia zmienna, kocimiętka właściwa i naga,
mikołajek płaskolistny, nawłoć kanadyjska, poźna i pospolita, rożnik przerośnięty,
szałwia okręgowa, ślazowiec pensylwański, ślazowka turyngska, hyzop lekarski,
chaber driakiewnik, komonica zwyczajna, przegorzan pospolity i węgierski,
farbownik lazurowy i lekarski, przelot pospolity, serdecznik pospolity i kozłek
lekarski. Najmniej przydatne okazały się z gatunkow jednorocznych: wyka siewna
i niecierpek Roylego, z dwuletnich arcydzięgiel litwor, z wieloletnich: jeżowka
purpurowa, kłosowiec olbrzymi, dziurawiec zwyczajny i oman wielki. Rośliny miododajne wraz z osadami ściekowymi korzystnie oddziaływały na podłoże wapna pofl otacyjnego wpływając na inicjację życia biologicznego, a wytworzona materia organiczna i kompleks sorpcyjny sprzyjają gromadzeniu składnikow pokarmowych i wody. słowa kluczowe: rośliny miododajne, osady ściekowe, tereny zdewastowane, proces glebotwórczy, rekultywacja |