1. Kultury in vitro i krioprezerwacja w zachowaniu różnorodności roślin – standardy dla banku genów - Anna Mikuła, Damian Makowski, Karolina Tomiczak, Jan J. Rybczyński
Abstrakt.
Celem pracy jest przedstawienie nowych metod
ochrony ex situ zasobów genowych roślin. Pierwsza polega na gromadzeniu
materiału roślinnego w warunkach spowolnionego wzrostu kultury in
vitro, druga zaś na zabezpieczaniu tkanek roślinnych (zarodków
zygotycznych i somatycznych lub ich osi, pąków, wierzchołków wzrostu,
merystemów) w ciekłym azocie (-196oC). Metody te uzupełniają
tradycyjne sposoby zabezpieczania różnorodności roślin, których nie
można gromadzić w postaci nasion. Praca pokazuje postęp w
badaniach na przestrzeni minionego stulecia i wykorzystanie zdobytej
wiedzy w zachowaniu różnorodności roślin (głównie użytkowych), których
wyraźne przyspieszenie nastąpiło dopiero z wejściem w nowe tysiąclecie.
Przegląd dostępnej literatury oraz stanu zasobów roślinnych
zgromadzonych w wybranych bankach genów wskazuje, że banki tkanek in
vitro i ciekłego azotu są ciągle nową praktyką, wymagającą
specjalistycznej wiedzy, sprzętu i personelu oraz stosunkowo
wysokich nakładów fi nansowych i czasu na opracowywanie procedur
mikrorozmnażania i krioprezerwacji. Wypracowane dotychczas standardy
ułatwiają rozwijanie tych metod w różnych krajach na całym świecie.
Wydaje się, że wysoki poziom bezpieczeństwa, długoterminowość i niski
koszt wieloletniego utrzymywania materiału roślinnego w ciekłym azocie
oraz współczesne wymogi ochrony zasobów genowych doprowadzą w
najbliższej dekadzie do szerszego wykorzystania krioprezerwacji
wspomaganej kulturami in vitro.
słowa kluczowe: ciekły azot, kriobanki, krioprezerwacja, ochrona ex situ
|