Celem pracy było przedstawienie zmienności ekotypów komonicy zwyczajnej zebranych podczas ekspedycji w latach 1997–2007. Zgromadzone ekotypy pochodziły z: Karpat,
Sudetów, województwa lubuskiego, Roztocza, Warmii, Podlasia, Pomorza i Kujaw i województwa świętokrzyskiego. Występowały głównie w zbiorowiskach roślinnych z klasy Molinio-Arrhenatheretea, część ekotypów związana była również z innymi klasami zbiorowisk fi tosocjologicznych (Festuco-Brometea, Trifolio- Geranietea, Sedo-Scleranthetea i Phragmitetea). Dla celów porównawczych badano odmianę Skrzeszowicką oraz ekotypy
z innych rejonów świata (Czech, Iranu, Niemiec, Norwegii, Rumunii, Słowacji, Turcji i Ukrainy). Doświadczenie prowadzono w latach 2008–2011. Badano i obserwowano następujące cechy: tendencja do tworzenia pędów kwiatowych, pokrój roślin, jesienny plon, stan roślin po zimie, termin pełni kwitnienia roślin, plon zielonej masy, wysokość roślin, długość i szerokość środkowego listka drugiego w pełni wykształconego liścia na pędzie głównym w czasie pełni kwitnienia, liczba kwiatów w kwiatostanie, przeciętna liczba nasion w strąku i baldaszku, plon nasion ze strąka i baldaszka, masa tysiąca nasion, liczba strąków w baldaszku, długość strąka, procent roślin, które przetrwały do końca sezonu wegetacyjnego, jesienny wigor roślin. Na podstawie obserwacji z lat 2008–2011 wykonano analizę składowych głównych (PCA)
oraz analizę skupień, na podstawie której wyodrębniono 10 grup obiektów. Na uwagę zasługują grupy 6 i 7 charakteryzujące się wysokim plonem zielonej masy, dużą masą tysiąca nasion i dużym plonem nasion z baldaszka.