PJA     
      ZESZYT Nr  15/ 2013    Abstrakty
      Volume No. 15/2013     Abstracts

back


2. Woda jako źródło zagrożenia roślin w środowisku przez Phytophthora spp. - Leszek B. Orlikowski, Magdalena Ptaszek, Aleksandra Trzewik, Teresa Orlikowska

Abstrakt.

Gatunki rodzaju Phytophthora są groźnymi patogenami roślin powodującymi zgniliznę korzeni i podstawy pędów, plamistość liści i zrakowacenia. W minionym dziesięcioleciu stwierdzono w Polsce 21 gatunków tego rodzaju występujących na roślinach żywicielskich, jak również w rzekach, zbiornikach wodnych i kanałach. Celem niniejszych badań jest wskazanie negatywnego wpływu Phytophthora spp. występujących w osadach dennych, w zależności od ich źródła, oraz określenie chorobotwórczości wybranych gatunków w stosunku do Alnus glutinosa, Fagus sylvatica i Rhododendron sp. Do detekcji Phytophthora spp. z osadów dennych użyto metody pułapkowej. Comiesięcznie, od kwietnia do listopada, z dna rzek, kanału i zbiorników wodnych pobierano osady denne i przewożono do laboratorium.
Próbki umieszczano w tacach i zalewano je wodą destylowaną powyżej 1 cm nad powierzchnią osadu. Następnie na powierzchni wody umieszczano liście pułapkowe różanecznika odm. Nova Zembla i tace okrywano szczelnie folią. Po 4 dniach inkubacji
w 22–24°C liście wyjmowano, opłukiwano wodą wodociągową i destylowaną, osuszano, sterylizowano i około 5 mm części nekrotycznych plam wykładano na pożywkę PDA. W ciągu 24–48 godzin inkubacji kolonie Phytophthora wyrastające z wyłożonych części liści przeszczepiano na skosy. Uzyskane kultury grupowano na podstawie ich wzrostu oraz cech morfologicznych i izolaty reprezentacyjne oznaczano do gatunku. Wyniki identyfi kacji
potwierdzano na podstawie analizy DNA stosując metody molekularne. Stwierdzono istotne różnice w składzie gatunkowym Phytophthora w rzekach przepływających przez różne tereny.
W osadach dennych z rzek przepływających przez lasy i tereny rolnicze stwierdzono P. cambivora, P. cinnamomi, P. lacustris i P. plurivora. W rzekach przepływających przez tereny ogrodnicze stwierdzono 6 gatunków Phytophthora, ale P. cactorum,P. citrophthora i P. cryptogea nie występowały w osadach w 2 z nich. Wszystkie z uzyskanych gatunków Phytophthora są patogenami roślin ogrodniczych i leśnych i niektóre z nich powodują duże straty, w tym również w naturalnym ekosystemie. W testach chorobotwórczości testowane izolaty Phytophthora kolonizowały tkanki 3 badanych gatunków roślin.

słowa kluczowe: Phytophthora, detekcja, osady, zagrożenie, kolonizacja