2. Woda jako źródło zagrożenia roślin w środowisku przez Phytophthora spp. - Leszek B. Orlikowski, Magdalena Ptaszek, Aleksandra Trzewik, Teresa Orlikowska
Abstrakt.
Gatunki rodzaju Phytophthora
są groźnymi patogenami roślin powodującymi zgniliznę korzeni i podstawy
pędów, plamistość liści i zrakowacenia. W minionym dziesięcioleciu
stwierdzono w Polsce 21 gatunków tego rodzaju występujących na
roślinach żywicielskich, jak również w rzekach, zbiornikach wodnych i
kanałach. Celem niniejszych badań jest wskazanie negatywnego wpływu Phytophthora spp.
występujących w osadach dennych, w zależności od ich źródła, oraz
określenie chorobotwórczości wybranych gatunków w stosunku do Alnus
glutinosa, Fagus sylvatica i Rhododendron sp. Do detekcji Phytophthora spp.
z osadów dennych użyto metody pułapkowej. Comiesięcznie, od kwietnia do
listopada, z dna rzek, kanału i zbiorników wodnych pobierano osady
denne i przewożono do laboratorium. Próbki umieszczano w tacach i
zalewano je wodą destylowaną powyżej 1 cm nad powierzchnią osadu.
Następnie na powierzchni wody umieszczano liście pułapkowe różanecznika
odm. Nova Zembla i tace okrywano szczelnie folią. Po 4 dniach inkubacji w
22–24°C liście wyjmowano, opłukiwano wodą wodociągową i destylowaną,
osuszano, sterylizowano i około 5 mm części nekrotycznych plam
wykładano na pożywkę PDA. W ciągu 24–48 godzin inkubacji kolonie Phytophthora
wyrastające z wyłożonych części liści przeszczepiano na skosy. Uzyskane
kultury grupowano na podstawie ich wzrostu oraz cech morfologicznych i
izolaty reprezentacyjne oznaczano do gatunku. Wyniki identyfi kacji potwierdzano
na podstawie analizy DNA stosując metody molekularne. Stwierdzono
istotne różnice w składzie gatunkowym Phytophthora w rzekach
przepływających przez różne tereny. W osadach dennych z rzek przepływających przez lasy i tereny rolnicze stwierdzono P. cambivora, P. cinnamomi, P. lacustris i P. plurivora. W rzekach przepływających przez tereny ogrodnicze stwierdzono 6 gatunków Phytophthora, ale P. cactorum,P. citrophthora i P. cryptogea
nie występowały w osadach w 2 z nich. Wszystkie z uzyskanych gatunków
Phytophthora są patogenami roślin ogrodniczych i leśnych i niektóre z
nich powodują duże straty, w tym również w naturalnym ekosystemie. W
testach chorobotwórczości testowane izolaty Phytophthora kolonizowały
tkanki 3 badanych gatunków roślin.
słowa kluczowe: Phytophthora, detekcja, osady, zagrożenie, kolonizacja
|