W pracy przedstawiono wyniki oparte na badaniach zróżnicowania morfologicznego taksonów z rodzaju Polygonum: Polygonum persicaria L., Polygonum lapathifolium L. subsp. lapathifolium oraz Polygonum lapathifoliumpallidum With. (Fr.) w latach 2008–2010. Okazy pochodziły z upraw ziemniaka z terenu Wigierskiego Parku Narodowego i jego otuliny. Celem badań było porównanie wymienionych taksonów pod względem cech morfologicznych w zależności od typu i rodzaju gleby. Określono: wysokość rośliny, długość łodygi do I odgałęzienia, liczbę międzywęźli i ich długość, liczbę odgałęzień I rzędu i ich długość, liczbę liści, liczbę kłosopodobnych kwiatostanów, długość kwiatostanu szczytowego, liczbę nasion z jednej rośliny, masę 1000 nasion. L. subsp. Gleby, na podstawie składu granulometrycznego, podzielono na 2 kategorie: gleby luźne i zwięzłe.

     Analizowane taksony z rodzaju Polygonum lepsze warunki rozwoju znajdują na glebach zwięzłych. Osiągają na tych glebach większe rozmiary. Odznaczają się również wyższą plennością. Jednak tylko osobniki Polygonum persicaria i Polygonum lapathifolium subsp. lapathifolium wytwarzały statystycznie istotnie większą liczbę kłosopodobnych kwiatostanów, a Polygonum lapathifolium subsp. lapathifolium również liczbę nasion niż rośliny tych taksonów rosnące na glebach luźnych.

     Analiza podobieństwa wykazała, iż w przypadku Polygonum lapathifoliumpallidum osobniki rosnące na glebach luźnych były bardzo podobne pod względem wszystkich badanych cech do osobników rosnących na glebach zwięzłych. Natomiast osobniki Polygonum lapathifolium subsp. lapathifolium i Polygonum persicaria pochodzące z tych kategorii gleb różniły się między sobą. subsp.

słowa kluczowe:  Polygonum, pomiary biometryczne, gleby luźne, gleby zwięzłe, rośliny okopowe

PHENOTYPIC DIVERSITY OF POLYGONUM TAXA

FROM THE POTATOES FIELDS ON LOOSE AND STIFF SOILS

Summary

This paper presents results based on the observation of the morphological diversity of species and subspecies of the Polygonum genus: Polygonum persicaria L., Polygonum lapathifolium L. subsp. lapathifolium and Polygonum lapathifolium L. subsp. pallidum With. (Fr.) between 2008 and 2010. The individuals were picked from potatoes fields from the area Wigierski National Park and its buffer zone. The aim of the study was to compare morphological characteristics of these taxa depending on the type of soil. The following traits were examined: plant height, stem length to the first branching, number of internodes and their length, number of first-order branches and their length, number of leaves, number of spikelet-like inflorescences and their average length, the top inflorescence length, seed number per plant and the weight of 1000 seed. Soils, on the basis of grain composition, divided into 2 categories: loose soils and stiff soils.

     For analyzed species and subspecies of Polygonum, the most favourable conditions for growth and development occurred in stiff soils. On these soils they reach larger sizes. They are also characterized by higher seed production. However, only individuals of Polygonum persicaria and Polygonum lapathifolium subsp. lapathifolium produced statistically significantly greater number of spikelet-like inflorescences and individuals of Polygonum lapathifolium subsp. lapathifolium – also a higher number of seeds than plants of these taxa growing on loose soils.

     The analysis of similarity showed that, in the case of Polygonum lapathifolium subsp. pallidum individuals growing on loose soils were very similar in terms of all the studied traits to individuals growing on stiff soils. However, Polygonum persicaria and Polygonum lapathifolium subsp. lapathifolium from different categories of soil differed from each other.

key words: biometric measurements, Polygonum, root crops, loose soils, stiff soils