ZESZYT Nr 20/ 2015 Abstrakty Volume No. 20/2015 Abstracts |
3. Rola materii organicznej w procesach akumulacji trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO) w glebach -Aleksandra Ukalska-Jaruga, Bożena Smreczak, Agnieszka Klimkowicz-Pawlas, Barbara Maliszewska-Kordybach Abstrakt. Materia organiczna (MO) stanowi główny składnik gleb, który wpływa na procesy związane z przemianami trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO). Przebieg tych procesów zależy od czynników glebowych i klimatycznych oraz właściwości związków. Podział zanieczyszczeń pomiędzy fazę stałą i ciekłą gleb, sorpcja/desorpcja, sekwestracja, starzenie się zanieczyszczeń oraz tworzenie się pozostałości związanej powodują, że związki o właściwościach hydrofobowych są zatrzymywane w glebach. Celem pracy było przedstawienie obecnego stanu wiedzy na temat udziału materii organicznej w akumulacji trwałych zanieczyszczeń organicznych w glebach. Praca zwiera wybrane definicje i podziały materii organicznej z uwzględnieniem źródeł pochodzenia materiału organicznego oraz opis procesów, które zachodzą w układzie MO-TZO. W szerszym zakresie przedstawiono rolę, jaką w akumulacji zanieczyszczeń organicznych pełni próchnica, rozpuszczalna materia organiczna i frakcja czarnego węgla. W opracowaniu zostały również poruszone problemy skutków środowiskowych wynikających z nagromadzenia się w glebach trwałych zanieczyszczeń organicznych. słowa kluczowe: glebowa materia organiczna, trwałe zanieczyszczenia organiczne, akumulacja, biodostępność THE ROLE OF SOIL ORGANIC MATTER IN ACCUMULATION PROCESSES OF PERSISTENT ORGANIC POLLUTANTS (POPs) IN SOILS Summary Organic
matter (OM) is the main component of soils, which affects
transformation processes of persistent organic pollutants (POPs). The
rate of these processes depends on soil and climatic factors and
properties of compounds. Distribution of pollutants between solid and
the liquid soil phases, sorption/desorption processes, sequestration,
aging of pollutants and formation of bound residues, causes retention
compounds with hydrophobic properties in soils. The aim of the study was to summarize the state of knowledge on the participation of organic matter in the accumulation of persistent organic pollutants in soils. The work includes definitions and characteristic of various organic matter fractions as regards the origin of organic materials and description of processes in the OM-POPs system. The detailed description of the role of humus, dissolved organic matter and black carbon in the accumulation of organic pollutants have been shown. The paper also described problems of environmental impacts arising from the accumulation of persistent organic pollutants in soils. key words: soil organic matter, persistent organic pollutants, accumulation, bioavailability |