PJA     
      ZESZYT Nr  20/ 2015    Abstrakty
      Volume No. 20/2015     Abstracts

back


4. Kształtowanie się pokrywy śnieżnej w sąsiedztwie zadrzewień śródpolnych
-
Zdzisław Bernacki, Jerzy Karg

Abstrakt.
Rola zadrzewień środpolnych w kształtowaniu bilansu wodnego jest niejednoznaczna, gdyż wykorzystują one wodę w procesie transpiracji, ale jednocześnie zatrzymują śnieg i ograniczają parowanie z gleby. Celem pracy było określenie rozkładu pokrywy śnieżnej w sąsiedztwie zadrzewień oraz ocena ilości wody zgromadzonej w zatrzymanym przez zadrzewienia śniegu.
Badania prowadzono w Parku Krajobrazowym im. gen. Dezyderego Chłapowskiego. Objęto nimi 5 zadrzewień zróżnicowanych co do: szerokości, zwarcia, składu gatunkowego, wieku,
wysokości i struktury. Akumulacja śniegu przez zadrzewienie była uzależniona od jego: wieku, wysokości, zwarcia i obecności podszytu. W przypadku zwartych zadrzewień śnieg gromadzony był na stronie dowietrznej, w przypadku zadrzewień luźnych po stronie zawietrznej lub we wnętrzu zadrzewienia. Najwięcej śniegu w strefi e oddziaływania zakumulowało 16-letnie mieszane zadrzewienie Wyskoć. Retencję wody na odcinku 100 m tego zadrzewienia oszacowano na 498 m3 (23 dm3 m-2), a w pozostałych zadrzewieniach na 119–162 m3. Wodochronne znaczenie zadrzewień zostało potwierdzone poprzez badania wilgotności gleby po śnieżnej zimie. W powierzchniowej warstwie gleby (do 5 cm) wilgotność była najwyższa przy zadrzewieniu i zmniejszała się liniowo do 80 m od niego.


słowa kluczowe: zadrzewienia, pokrywa śnieżna, zapas wody w śniegu

FORMATION OF SNOW COVER IN WOODLOTS
NEIGHBORHOOD

Summary

Widely known effect of microclimate being changed by shelterbelts and, on the other hand, intensive evapotranspiration of trees are the reason behind the infl uence of shelterbelts on water budget of soil.. This paper gives evidence that water losses close to shelterbelts may be equalized by snow retention.
Studies included 5 shelterbelts. The shelterbelts varied for width, height, density, species composition and structure. Accumulation of snow was dependent on some parameters
of shelterbelts: age, height, density, and occurrence of shrub layer. In the case of dense shelterbelts snow was accumulated on the forward side, in the case of transparent on the leeward side, or inside of shelterbelt. The highest effi ciency in snow accumulation was observed in the case of. 16 year-old mixed shelterbelt. Water retention of 100 m long section of this shelterbelt was estimated at 498 m3 (23 dm3 m-2). Other shelterbelts accumulated from 119 to 162 m3 of water. Estimations of effect of water conservation in snow were supported by records of soil humidity after snowy winter. In the surface layer of soil (up to 5 cm) the soil moisture was the highest just near the shelterbelt and decreased linearly, with increasing distance from the shelterbelt (up to 80 m).

key words: shelterbelts, snow cover, water retention