ZESZYT Nr 9/ 2012 Abstrakty Volume No. 9/2012 Abstracts |
 |
| 2. Czy gleby w Puławach są zanieczyszczone? Barbara Maliszewska-Kordybach, Rafał Gałązka, Agnieszka Klimkowicz-Pawlas, Bożena Smreczak, Magdalena Łysiak Abstrakt. Oceniono stan zanieczyszczenia gleb na terenie miasta Puławy w aspekcie aktualnie obowiązujących polskich regulacji prawnych (Dz.U.02.165.1359, 2002). Próbki gleb pobrano w październiku 2011 r. z 18 punktów badawczych (warstwa 0– 30 cm) z terenu trawników lub nieużytków pokrytych roślinnością trawiastą (2 punkty badawcze były usytuowane na obszarze zadrzewionym). Przy planowaniu badań wyróżniono obszar o historycznej (ponad 200 lat) zabudowie oraz nowe tereny zurbanizowane. Określono podstawowe właściwości gleb (odczyn, zawartość węgla organicznego i azotu ogólnego) oraz zawartość w nich 11 metali (As, Ba, Cr, Sn, Zn, Cd, Co, Cu, Mo, Ni, Pb) stosując technikę ICP-MS i 9 związków z grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) przy wykorzystaniu techniki GC-MS. Stwierdzono, że średnia zawartość zanieczyszczeń w glebach Puław jest niska i nie przekracza wartości dopuszczalnych, niemniej istnieją pojedyncze punkty badawcze o wysokim poziomie zanieczyszczenia cynkiem, ołowiem oraz WWA. Porównania z wcześniejszymi badaniami wskazują na stabilny poziom zawartości wybranych metali w glebach miejskich w okresie ostatniego 25-lecia. Zanotowano natomiast istotny wpływ długoterminowego osadnictwa na zróżnicowanie źródeł i wzrost poziomu zanieczyszczenia gleb. Dokładniejsza ocena stanu ekologicznego gleb Puław i ewentualnego ryzyka dla zdrowia mieszkańców miasta wymaga bardziej szczegółowych badań. słowa kluczowe:: zanieczyszczenie gleb, gleby miejskie, metale, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, WWA SOILS IN PUŁAWY URBAN AREA – ARE THEY CONTAMINATED? Puławy is a middle size (50 000 inhabitants) town in the East Poland situated in the vicinity of the large chemical plant (mostly nitrogen fertilizers production). The town due to its history and picturesque location, is well-known tourist place being simultaneously the seat of the oldest scientifi c agricultural institute in Poland. Hence, evaluation of the ecological status of its environment has particular signifi cance. The aim of the study was preliminary evaluation the status of contamination of Puławy urban soils. The soil samples (n=18) were collected in 2011 from 0-30 cm soil layer. The sampling points were situated on lawns or grass covered areas and were planned to embrace two territories: historical (over 200 years) settlement and new districts. Soils were anaanalyzed for their basic properties (organic matter and total nitrogen content, pHKCl) and content of two groups of contaminants: metals and polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) from the Polish Regulation List (Dz.U.02.165.1359, 2002). Metal determinations (ICP-MS technique after aqua regia extraction) cover 11 elements (As, Ba, Cr, Sn, Zn, Cd, Co, Cu, Mo, Ni, Pb), while PAH analysis (GC-MS technique) covered 9 compounds (naphthalene, phenanthrene, anthracene, fluoranthene, chrysene, benzo[a]anthracene, benzo[a]pyrene, benzo[b]fl uoranthene, benzo[g,h,i] perylene). Average concentrations of all contaminants in analysed soils were rather low; As – 1,78 mg∙kg-1, Ba – 45.97 mg∙kg-1, Cr – 9.80 mg∙kg-1, Sn – 1.61 mg∙kg-1, Zn – 90 mg∙kg-1, Cd – 0.25 mg∙kg-1, Co – 1.92 mg∙kg-1, Cu – 9.04 mg∙kg-1, Mo – 0.12 mg∙kg-1, Ni – 5.56 mg∙kg-1, Pb – 36.64 mg∙kg-1 and 9PAHs – 867 μg∙kg-1. Concentrations of most of the metals corresponded to 15–30% of Polish Regulation guidelines (Dz.U.02.165.1359, 2002), besides Zn, Pb as well as PAHs reaching to 85% of the limit value. Some hot-spots in historical part of the town were identifi ed with the concentrations of Zn, Pb and PAHs exceeding limit values. Comparison of the results with older data (Dutka, 1985) shows stable level of metals in soils in Puławy, which suggests lack of negative effect of chemical plant activity and town development in the last quarter of century. However, in the longer time periods the history of urbanisation had an impact on the levels of most of the contaminants, which exhibited lower concentrations in soils from the new districts than in the old ones. Significant correlation coeffi cients (r of 0.74–0.96, p≤0.02) between the content of PAHs and metals (Zn, Cd, Mo, Pb) in sampling points from the new districts suggest contamination from common disperse sources, while lack of such relationships in the historical part of the town implies different routes of soil contamination. key words: soil contamination, urban soils, metals, polycyclic aromatic hydrocarbons, PAHs |